Një fëmijë fillon të varet nga familja e tij që nga momenti kur lindi dhe kjo lidhje ka tendencë të bëhet më e fortë përgjatë viteve. Por ndërsa një fëmijë bëhet më i pavarur dhe fillon të shtyjë kufijtë duke kërkuar vendin e tij/saj në botë, prindërit mund të humbasin dhe nuk dinë të komunikojnë me fëmijët e tyre të rritur papritur.
Çdo moshë është e bukur dhe sfiduese në mënyrën e vet, dhe është detyra e prindërve ta shfrytëzojnë sa më shumë.
Ne besojmë se marrëdhëniet e forta dhe të lumtura brenda familjes janë baza e zhvillimit të një fëmije, kështu që ne dëshirojmë të ndajmë disa këshilla që do t’i ndihmojnë prindërit të komunikojnë me sukses me fëmijën e tyre në çdo moshë.
0-2 vjeç: Ndërtoni një lidhje emocionale dhe ndihmojini ata të zbulojnë botën
Fëmijët në këtë moshë janë në rritje dhe zhvillojnë aftësi të reja shumë shpejt, kështu që ata kanë nevojë për prindërit e tyre për t’i ndihmuar të përshtaten me botën. Ata mund të komunikojnë nevojat e tyre në një mënyrë shumë të kufizuar: ekspertët thonë se fëmijët zakonisht mund të përdorin rreth 50 fjalë deri në moshën 2 vjeç dhe të përdorin të qarën si mjetin e tyre kryesor të komunikimit.
Fëmijët në këtë moshë dëshirojnë kontakt fizik pasi i qetëson dhe lehtëson zhvillimin e tyre. Ata duhet të zhvillojnë aftësitë e tyre fizike përmes bashkëveprimit me njerëzit e tjerë, duke luajtur lojëra dhe duke prekur.
Çfarë duhet të bëjnë prindërit:
Në këtë pikë të jetës së tyre, një fëmijë ka nevojë për vëmendjen e pandarë të prindërve të tyre, në mënyrë që të mund të zhvillohet fizikisht, emocionalisht dhe shoqërisht.
Prindërit duhet të flasin me fëmijët e tyre sa më shumë që të jetë e mundur dhe të komentojnë veprimet e tyre, në mënyrë që një fëmijë të mund të përmirësojë aftësitë e tij verbale.
Fëmijët kopjojnë sjelljen e njerëzve përreth tyre dhe mund të imitojnë emocionet e tyre. Është thelbësore t’i përgjigjeni sinjaleve që fëmija juaj po ju dërgon dhe të jetë në përputhje me përgjigjen tuaj, kështu që një fëmijë mund të ndërtojë një lidhje midis veprimeve të tyre dhe reagimeve të njerëzve të tjerë.
Mbani në mend se fëmijët mund ta ndiejnë lehtë gjendjen shpirtërore të prindërve të tyre dhe ta kopjojnë atë. Prandaj është më mirë të përpiqeni të qëndroni të qetë, pozitivë dhe miqësorë. Do ta ndihmojë fëmijën të ndjehet i sigurt dhe të promovojë lidhjen tuaj emocionale me ta.
3-5 vjeç: Inkurajoni kureshtjen e tyre dhe lërini të mësojnë gjëra për veten e tyre
Parashkollorët janë natyrisht shumë kuriozë dhe kanë tendencë të ju bombardojnë me miliona pyetje në lidhje me botën. Ata sapo kanë filluar të mësojnë se si të komunikojnë me gojë me njerëz të tjerë dhe ende mund të kenë probleme me të kuptuarit se si duhet të bashkëveprojnë me njerëzit.
Mund të jetë e vështirë për ata që të përqendrohen në ngjarjet e ardhshme dhe ata rrallë mendojnë përpara. Ata mund të kenë probleme të përqendrohen në një detyrë për një kohë të gjatë dhe të ndërtojnë një lidhje midis ngjarjeve të ndryshme. Fëmijët në këtë moshë gjithashtu mund të ngatërrojnë emocionet e tyre dhe nuk dinë vërtet si t’i menaxhojnë ato.
Çfarë duhet të bëjnë prindërit:
Gjeni ca kohë për t’iu përgjigjur të gjitha pyetjeve që fëmija juaj mund të ketë për ju dhe dëgjoni se çfarë duan të thonë. Nëse shpërqendroheni, fëmija do ta vërejë atë dhe, për ta, mund të nënkuptojë që ndërsa jeni prezent fizikisht, ju i keni braktisur ato mendërisht.
Mos prisni shumë nga fëmija juaj kur bëhet fjalë për një bisedë dhe ju duhet t’i ndihmoni ata të lundrojnë botën. Për shembull, kur merrni mendimin e fëmijës suaj për diçka, jepuni atyre një zgjedhje të kufizuar, kështu që ata nuk duhet të japin një përgjigje pëotësisht vetë.
Mësojini fëmijës tuaj që është mirë të ndiejë emocione të ndryshme dhe se zemërimi ose zhgënjimi nuk ju bëjnë një person të keq. Por është e rëndësishme t’i dalloni këto ndjenja dhe t’i mësoni se si t’i menaxhoni ato.
6-8 vjeç: Vlerësoni shenjat e tyre të hershme të pavarësisë dhe përgatituni t’u përgjigjeni pyetjeve të tyre të para “prej të rriturish”
Në këtë moshë, fëmijët zakonisht fillojnë të shkojnë në shkollë dhe, për herë të parë në jetën e tyre, ata duhet të kalojnë shumë kohë pa prindërit e tyre, duke bashkëvepruar me moshatarët e tyre. Ata fillojnë të ndjehen më të pavarur dhe të eksplorojnë idetë e tyre dhe tiparet e personalitetit.
Por marrëdhëniet brenda familjes janë ende ato më të rëndësishmet për fëmijën. Fëmijët në këtë moshë mund të jenë shumë të ndjeshëm ndaj kritikave dhe sikletosen lehtë.
Çfarë duhet të bëjnë prindërit:
Inkurajoni fëmijët tuaj të hulumtojnë pasionet e tyre dhe të përqëndrohen në arritjet e tyre, në vend që t’i kritikoni ata pasi kanë bërë diçka të gabuar.
Pranoni pavarësinë e tyre dhe mos veproni ashtu siç e mendoni gjithmonë se është më mirë. Jini të gatshëm për një kompromis dhe gjithmonë kërkoni falje nëse keni gabuar.
Diskutoni idetë dhe konceptet që janë të rëndësishme për fëmijën tuaj. Bëni pyetje të hapura dhe dëgjoni ato që duan t’ju thonë.
9-11 vjeç: Tregoni që i shihni si njerëz të pjekur dhe respektojini
Fëmijët në prag të adoleshencës mund të veprojnë sikur nuk kanë më nevojë për ndihmë nga prindërit e tyre. Ata kërkojnë më shumë intimitet dhe shpesh hapen tek bashkëmoshatarët e tyre, përpara se tek prindërit e tyre. Ata kanë nevojë për më shumë hapësirë personale dhe mund të fillojnë të shtyjnë kufijtë.
Fëmija juaj mund të mos jetë më ai engjëlli i vogël i lezetshëm që ishte para një viti dhe tani ata mund të shfaqin pakënaqësi ndaj rregullave tuaja.
Por gjëja më qesharake është se fëmijët në këtë kohë prapë më shumë nevojë për ju, edhe nëse nuk e kuptojnë. Ata do të shkojnë në adoleshencë për dy vjet dhe do t’ju duhet e gjithë dashuria dhe mbështetja juaj gjatë kësaj periudhe të trazuar që është plot me dramë dhe hormone të çmendura.
Çfarë duhet të bëjnë prindërit:
Mundohuni të gjeni një interes të përbashkët që mund t’ju ndihmojë të lidheni. Mos u mundoni të bëni sesbën një bisedë dhe të bombardoni fëmijën tuaj me pyetje në lidhje me ditën e tyre në shkollë. Zgjidhni një temë për të cilën ata janë vërtet të interesuar dhe thjesht dëgjojnë.
Gjeni një mënyrë për të bërë disa aktivitete argëtuese së bashku. Mos insisto të kalosh kohë së bashku vetëm sepse duhet ta bëni atë se jeni një familje. Në vend të kësaj, përpiquni të lidheni vërtet me fëmijën tuaj dhe të kaloni kohë me cilësi së bashku që do t’ju sjellë kënaqësi të dyve.
Tregojuni se i doni pavarësisht të gjitha. Edhe nëse fëmija juaj vepron sikur të ishte personi më i pavarur në të gjithë botën, ata ende duhet të dinë se ju do t’i mbështetni dhe se ata mund t’ju besojnë juve dhe të mbështeten në dashurinë tuaj të pakushtëzuar.
12-18 vjeç: Vlerësoni privatësinë e tyre duke treguar besimin tuaj dhe duke u aktivizuar në bisedë.
Vitet e adoleshencës mund të jenë një nga periudhat më tërheqëse, por edhe të frikshme në marrëdhëniet midis fëmijëve dhe prindërve. Fëmijët fillojnë të mendojnë se ata janë rritur tashmë dhe dëshirojnë pavarësi. Ata fillojnë t’i marrin vetë vendimet e tyre, por në krahasim me vitet e para të tyre, këto vendime mund të kenë një ndikim të vërtetë në jetën e tyre të ardhshme.
Adoleshentët zakonisht nuk dinë t’i menaxhojnë emocionet e tyre. Ata kanë më shumë të ngjarë të veprojnë pa menduar së pari dhe të marrin vendime impulsive për të cilat mund të pendohen. Adoleshentët janë akoma duke mësuar për personalitetin e tyre dhe po shtyjnë kufijtë e tyre, duke i çuar disa veprime të tyret deri në skajshmëri.
Çfarë duhet të bëjnë prindërit:
Pranoni ndjenjat e tyre dhe mbështetini ato, edhe nëse problemi ju duket i vogël. Tregoni se i kuptoni ato dhe se trajtimi i dramës së shkollës së mesme mund të jetë po aq sfiduese sa me një provim i ngelur. Falënderoni fëmijët tuaj për sukseset e tyre dhe tregoni sa i doni ata.
Mos u mundoni t’i kontrolloni fëmijët tuaj gjatë gjithë kohës. Fëmijët shpejt mund të bëhen mjaft të mirë për të gënjyer dhe për të fshehur informacionin, kështu që ata ka të ngjarë të gjejnë një mënyrë për të thyer rregullat tuaja nëse ata vërtet dëshirojnë. Detyra juaj është të krijoni një hapësirë të sigurt dhe t’i tregoni fëmijës tuaj që rregullat ekzistojnë jo sepse “ju thatë kështu”, por sepse është në të mirë të tyre.
Mos i merrni personale veprimet dhe fjalët e fëmijës tuaj. Kur fëmija juaj ju injoron ose inatoset, ata po përpiqen t’ju mbizotërojnë dhe t’ju tregojnë se kush është shefi tani. Mos bini pre e këtij mashtrimi dhe silluni si të rritur në këtë situatë duke kontrolluar veten dhe duke kërkuar mënyra për t’u lidhur përsëri me fëmijën tuaj.
